Rozporządzenie Rady Ministrów z września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. przewiduje wzrost płacy minimalnej z 1 850 do 2 000 złotych. Na tym jednak nie koniec. Wraz z płacami w górę idą kwoty grzywien za przestępstwa i wykroczenia skarbowe.
Zmiany na 2017 rok
Rok 2017 niesie ze sobą wiele zmian w sferze podatkowej, o czym więcej w poście Zmiany w podatku VAT po nowelizacji na 2017 rok. Dziś skupię się na sankcjach, które grożą za popełnienie czynu zabronionego. W tym przypadku mowa o uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej. Czym jest uszczuplenie? Jest to nieuiszczenie należnej kwoty pieniężnej lub jej części.
Kiedy wysoce prawdopodobne jest, że w efekcie naszych działań nastąpić może uszczerbek finansowy, wówczas mówimy o narażeniu na uszczuplenie. W celu zakwalifikowania tych przewinień jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe, ustanowiony został próg w wysokości 10 000 zł (dotychczas wynosił on 9 250 zł).
Jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności nie przekracza progu, mamy do czynienia z wykroczeniem skarbowym. Kiedy kwota przekroczy limit 10 000 zł, uchybienie uznawane jest za przestępstwo skarbowe.
Ma to swoje dobre strony – niektóre przewinienia, które dotychczas były uznawane za przestępstwo, będą od teraz kwalifikowane jako wykroczenie. No dobrze, a minusy? Znika art. 50 § 2 Kodeksu karnego skarbowego, który za kilka przewinień przewiduje nałożenie tylko najsurowszej kary. Oznacza to praktycznie nieograniczoną łączną karę grzywny. Kary grożą również podatnikom, którzy nie złożyli deklaracji VAT przez Internet, a są do tego zobowiązani. Przypomnijmy: od 2017 roku są to podatnicy VAT UE, zobowiązani do składania takich deklaracji na podstawie przepisów o podatku dochodowym oraz podatnicy objęci mechanizmem odwróconego obciążenia.
Jakie kary ?
Kwota kary grzywny obliczana jest na podstawie aktualnego wynagrodzenia minimalnego. Pod uwagę brana jest również sytuacja finansowa i życiowa sprawcy oraz wysokość stopnia szkodliwości społecznej czynu. Nie można nałożyć kary grzywny bez udowodnienia winy, co do zasady, przewinienie musi zostać popełnione umyślnie.
Wysokość grzywny za wykroczenia skarbowe określa kwotowo sąd (na podstawie art. 48 § 1 i 2 Kodeksu karnego skarbowego) w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości wynagrodzenia minimalnego. Za wykroczenia uprawnieni funkcjonariusze mogą wystawiać również mandaty na kwotę nie większą niż dwukrotność minimalnej pensji.
Grzywny za wykroczenia skarbowe wynoszą więc od 200 zł do maksymalnie 40 000 zł, a mandat karny maksymalnie 4 000 zł.
Jeżeli chodzi o przestępstwa skarbowe, wysokości kar wymierzane są w stawkach dziennych. Na podstawie art. 23 § 3Kodeksu karnego skarbowego, stawka dzienna nie może przekroczyć czterystukrotności minimalnego wynagrodzenia, a ni być niższa jak jednej trzydziestej. W ten sposób sąd orzekając wymiar kary, określa liczbę stawek dziennych w granicach od 10 do 720. Istnieją jednak przypadki, kiedy maksymalną liczbą stawek, jaką sąd może orzec jest 480 (np. za narażenia na niebezpieczeństwo znaków akcyzy), 240 (np. za nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych), 120 za niezłożenie informacji podatkowej w wyznaczonym terminie).
W przypadku przestępstw skarbowych, minimalna grzywna to 666,60 zł, maksymalna natomiast 19 198 080 zł, przy założeniu, że stawka dzienna mieści się pomiędzy 66,66 zł a 26 664 zł.
Jak już wspomniałam, podstawą do wymierzenia sankcji jest udowodnienie winy sprawcy. Kary finansowe nie są więc rozdawane jak cukierki, nie ma się czego bać. Czyn zabroniony musi zostać popełniony umyślnie, co oznacza, że sprawca miał świadomość konsekwencji tego czynu lub robił to celowo. Kodeks karny skarbowy przewiduje jednak, w bardzo rzadkich wyjątkach, sankcje wobec czynów popełnionych nieumyślnie (z braku zachowania ostrożności).
Takim wyjątkiem może być niedopełnienie nadzoru nad przestrzeganiem przez inne osoby reguł, które obowiązują w danym przedsiębiorstwie. W skrócie – przestępstwo lub wykroczenie popełnia inna osoba, której nieumyślnie nie dopilnowaliśmy, a za którą odpowiadamy. Są to na szczęście bardzo nieliczne przypadki.