Poręczenie cywilne jest jedną z najpopularniejszych metod stosowanych w celu zabezpieczania wierzytelności. Podczas prowadzonego postępowania windykacyjnego może faktycznie przyczynić się do wzrostu szansy na zaspokojenie wierzyciela.
Czym jest poręczenie cywilne?
Poręcznie cywilne jest uregulowane w kodeksie cywilnym i uznaje się je za umowę cywilnoprawną. Poręczenie cywilne zobowiązuje osobę poręczającą względem wierzyciela do wykonania zobowiązania wtedy, kiedy dłużnik zobowiązany do tego nie wywiąże się ze spłaty. Odpowiedzialność poręczyciela jest akcesoryjna, co oznacza, że jest uzależniona od odpowiedzialności tzw. głównego dłużnika.
Zakres zobowiązania poręczyciela uzależniony jest od zakresu zobowiązań dłużnika. Poręczenie cywilne dotyczy głównie świadczeń pieniężnych, ale nie tylko. Umowa poręczenia musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Osoba poręczyciela
Na poręczycielu leży obowiązek pełnienia świadczenia na rzeczy wierzyciela, jednak tylko w takim zakresie, w jakim miał tego dokonać dłużnik. Warto również pamiętać, że przedmiotem umowy poręczenia mogą być zarówno środki pieniężne jak i niepieniężne. W tym drugim przypadku osoba poręczająca musi liczyć się z koniecznością zapłaty ewentualnego odszkodowania w przypadku niewykonania zobowiązania przez dłużnika.
Poręczając można zastrzec pewne ograniczenia co do przedmiotu poręczenia, czyli poręczenie może być ograniczone do części zobowiązania głównego oraz do oznaczonej wysokości, lub czasu trwania odpowiedzialności wynikającej z umowy poręczenia.
Wierzyciel ma obowiązek zawiadomić poręczyciela o opóźnieniach w zapłacie dłużnika. Jeżeli jednak nie został jasno wskazany termin, do którego dłużnik musi dokonać zapłaty na rzecz wierzyciela, poręczyciel może po upływie pół roku od daty zawarcia umowy z dłużnikiem wymagać od wierzyciela aby ten wezwał dłużnika do zapłaty.
Przy czym należy pamiętać, że w przypadku gdzie nie ma wskazanego terminu do którego dłużnik powinien dokonać zapłaty na rzecz wierzyciela, poręczyciel ma prawo po upływie półrocznego terminu od daty zawarcia umowy z dłużnikiem wymagać od wierzyciela aby ten wezwał dłużnika do zapłaty.
Przy czym należy pamiętać, że w przypadku gdzie nie ma wskazanego terminu do którego dłużnik powinien dokonać zapłaty na rzecz wierzyciela, poręczyciel ma prawo po upływie półrocznego terminu od daty zawarcia umowy z dłużnikiem wymagać od wierzyciela aby ten wezwał dłużnika do zapłaty. Wierzyciel natomiast musi zwrócić się z tym żądaniem do dłużnika, jeżeli tego nie zrobi – zobowiązanie poręczyciela wygasa.
Poręczyciel ma prawo do wniesienia zarzutów przeciwko wierzycielowi, które przysługują także dłużnikowi. Jest to np. potrącenie wierzytelności przysługjącej dłużnikowi względem wierzyciela. Warto także wspomnieć o tezie z wyroku SN z dnia 30 września 1996 r., III CZP 85/96:
,,(…) poręczyciel nie może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli z powodu błędu wywołanego podstępnie przez dłużnika co do jego wypłacalności w dacie poręczenia, jako że odpowiedzialność poręczyciela ma charakter zobiektywizowany i jest oparta o zasadę ryzyka.”
Podsumowując:
Osobę poręczyciela w można porównać do dłużnika. Przysługują im takie same prawa w stosunku do wierzyciela, czyli np. potrącenia wierzytelności, prawo podnoszenia zrzutów.
Poręczyciel nie może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli z powodu błędu wywołanego podstępnie przez dłużnika co do jego wypłacalności w dacie poręczenia.
Poręczenie cywilne jest jednym z najpopularniejszych i najskuteczniejszych sposób zabezpieczenia wierzytelności. W procesie windykacji należności zwiększa szansę wierzyciela na zaspokojenie.