Postępowanie upadłościowe wiąże się z formalnościami, jakie trzeba spełnić, by sąd ogłosił upadłość. Przede wszystkim należy złożyć odpowiedni wniosek. Kto jest zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i co powinien zawierać?
Kto zgłasza wniosek o ogłoszenie upadłości?
Postępowanie w sprawie ogłoszenia upadłości zostało uregulowane w Ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze.
Zgodnie z art. 20 niniejszej ustawy, wniosek może złożyć dłużnik lub każdy z jego osobistych wierzycieli oraz:
- w stosunku do spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej – każdy ze wspólników odpowiadających bez ograniczenia za zobowiązania spółki;
- w stosunku do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – każdy, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami;
- w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego – także organ założycielski;
- w stosunku do jednoosobowej spółki Skarbu Państwa – także pełnomocnik Rządu, państwowa osoba prawna, organ lub inna jednostka uprawniona do wykonywania praw z akcji lub udziałów należących do Skarbu Państwa;
- w stosunku do osoby prawnej, spółki jawnej, spółki partnerskiej oraz spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej, będących w stanie likwidacji – każdy z likwidatorów;
- w stosunku do osoby prawnej wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego – kurator ustanowiony na podstawie art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 687, 996 i 1579);
- w stosunku do dłużnika, któremu została udzielona pomoc publiczna o wartości przekraczającej 100 000 euro – organ udzielający pomocy;
- w stosunku do dłużnika, wobec którego prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego – zarządca ustanowiony w tym postępowaniu.
Dłużnik ma obowiązek złożyć wniosek w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Ponadto, jeżeli dłużnik jest osobą prawną albo ułomną osobą prawną, powyższy obowiązek dotyczy również każdego, kto na podstawie ustawy, umowy lub statutu posiadł prawo do reprezentowania dłużnika i prowadzenia jego spraw, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami.
Terminy i ich niedotrzymanie
Na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnik ma 30 dni od zaistnienia niewypłacalności (termin 14 dni przestał obowiązywać z dniem 1 stycznia 2016). Należy pamiętać, że przekroczenie terminu lub przewidywanie, że wniosek i tak zostanie oddalony, nie zwalnia z jego zgłoszenia. Nawet, jeżeli dłużnik „obudzi się” po upływie ustawowego terminu, dostarczając dokumenty może liczyć na przychylność sądu w dalszym postępowaniu i ograniczenie odpowiedzialności zarządu.
Niezłożenie wniosku w terminie może skutkować:
- odpowiedzialnością osobistą członków zarządu spółek kapitałowych (wspólnicy spółek osobowych mimo wszystko odpowiadają całym swoim majątkiem);
- zakazem dalszego prowadzenia działalności;
- odpowiedzialnością karną: grzywną, ograniczeniem wolności albo pozbawieniem wolności do roku;
- oddaleniem wniosku członka zarządu o upadłość konsumencką, jeżeli w okresie 10 lat od momentu złożenia tego wniosku, nie wypełnił obowiązku zgłoszenia upadłości jako członek zarządu upadłej spółki.
Odrzucenie i oddalenie wniosku
Dostarczenie wniosku o ogłoszenie upadłości do sądu wcale nie musi wiązać się z jego akceptacją. Jeżeli w najbliższym czasie nie ma zagrożenia utraty zdolności do wykonywania wymaganych przez dłużnika zobowiązań pieniężnych, sąd oddali taki wniosek. Oddalenie wniosku może nastąpić również wtedy, gdy podmiot nie posiada żadnego majątku oraz gdy majątek co prawda jest, ale:
- wystarczy jedynie na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego i nie wystarczy na zaspokojenie wierzycieli;
- nie jest wystarczający na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego;
- jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w stopniu niepozwalającym na pokrycie kosztów postępowania.
Majątek stanowią wyłącznie aktywa.
Wniosek może zostać odrzucony, jeżeli nie zostały dopełnione warunki formalne:
- ustawowo określone wytyczne co do formy i treści wniosku oraz prawdziwości danych;
- wniosek nie został należycie opłacony;
- nie została uiszczona zaliczka na wydatki w toku postępowania.
Treść wniosku i załączniki
Wniosek składa się do sądu rejonowego właściwego dla siedziby przedsiębiorstwa. Jeżeli działalność prowadzona jest w kilku przypisanych do różnych sądów rejonowych, wówczas właściwy będzie każdy z tych sądów.
Wraz z wnioskiem należy uiścić opłatę sądową w wysokości stałej 1 000 złotych.
Wnioskodawca jest również zobowiązany do uiszczenia zaliczki na wydatki w toku postępowania w wysokości jednokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale poprzedniego roku. W przypadku nieuiszczenia tej opłaty w dniu złożenia wniosku, wnioskodawca ma tydzień na jej uiszczenie, w przeciwnym razie wniosek zostanie zwrócony.
Wniosek powinien zawierać:
- imię i nazwisko dłużnika oraz numer PESEL albo jego nazwę i numer KRS, a w razie ich braku inne dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres, a jeżeli dłużnikiem jest spółka osobowa, osoba prawna albo ułomna osoba prawna – imiona i nazwiska reprezentantów w tym likwidatorów (jeżeli tacy zostali ustanowieni), a w przypadku spółki osobowej imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiedzialnych za zobowiązania spółki;
- miejsce głównego zakładu prowadzenia działalności;
- okoliczności uzasadniające wniosek oraz ich uprawdopodobnienie;
- informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy – nie stosuje się w przypadku, gdy wniosek zgłasza wierzyciel;
- informację, czy dłużnik jest spółką publiczną.
Ponadto do wniosku dołącza się pisemne oświadczenie co do prawdziwości tych danych. W przypadku niedostarczenie oświadczenia, wniosek zostaje zwrócony bez wzywania dłużnika do uzupełnienia. Za podanie nieprawdziwych danych, dłużnik ponosi odpowiedzialność za wszystkie szkody z tym związane.
Do wniosku dłużnik powinien dołączyć:
- aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
- bilans sporządzony dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku;
- spis wierzycieli wraz z ich adresami i wysokością wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;
- oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
- spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z ich adresami, określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;
- wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi;
- informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych, zastawów skarbowych i hipotek morskich oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, oraz o innych prowadzonych postępowaniach dotyczących majątku;
- informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni;
- dowód uiszczenia opłat.
Jeżeli dłużnik nie jest w stanie dołączyć powyższych dokumentów, powinien podać przyczyny ich niedołączenia oraz je uprawdopodobnić.
Natomiast jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel, powinien on we wniosku uprawdopodobnić swoją wierzytelność.
Maria
31 lipca, 2017Mało przyjemny temat, ale nigdy nie wpadłabym na to, że przy upadłości jest limit dni na złożenie wniosku.
Patrycja
1 sierpnia, 2017Pani Kingo dziękuje za poruszenie tematu, który dla wielu jest wielką zagadką. Jak widać z ogłoszeniem upadłości wiążą się niejedne obowiązki oraz wydatki, które na „rzut oka” nie należą do najmniejszych. Artykuł warty do przeczytania przed założeniem jakiejkolwiek działalności :).
Patrycja
1 sierpnia, 2017Pani Kingo dziękuje za poruszenie tematu, który dla wielu jest wielką zagadką. Jak widać z ogłoszeniem upadłości wiążą się niejedne obowiązki oraz wydatki, które na „rzut oka” nie należą do najmniejszych. Artykuł warty do przeczytania przed założeniem jakiejkolwiek działalności :).
Ola
9 sierpnia, 2017Pani Kingo bardzo interesujący artykuł. Myślę, że powinien zapoznać się z nim przede wszystkim każdy, kto znajduje się w sytuacji składania wniosku o ogłoszenie upadłości, a także jak wspomniała Pani Patrycja powyżej powinien być wart uwagi dla osób planujące zakładanie działalności. Nie sądziłam, że niezłożenie wniosku w terminie może skutkować taką srogą sankcją jak pozbawieniem wolności.
Wioleta
18 października, 2017Pani Kingo dziękuję za artykuł. Cieszę się, że wszystko zostało dokładnie opisane. Dużo nowych, istotnych informacji.