Egzekucja należnych nam kwot jest często żmudnym i stresującym procesem. Często nie ze swojej winy jesteśmy narażeni na straty, a nieuczciwi kontrahenci pojawiają się na drodze niemal każdego przedsiębiorcy. Dług jednak trzeba odzyskać. Warto wiedzieć przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego kto ponosi koszty oraz w jakiej wysokości. Zapraszamy do lektury.
Na początek małe przypomnienie. W poprzednim artykule na temat długów opisywaliśmy dwie możliwe do obrania ścieżki, przed którymi stoi przedsiębiorca chcący odzyskać swój dług. W artykule Co wybierają przedsiębiorcy – Windykację sądową czy firmę windykacyjną? Przedstawiamy jakie możliwości ma przedsiębiorca oraz co może być dla niego bardziej opłacalne – pozwoli zaoszczędzić nie tylko pieniądze, ale również nerwy.
Warto również zapoznać się z artykułem Przedawnienie długu w obrocie gospodarczym – wszystko co warto wiedzieć. Niestety, dopóki wierzyciel nie upomni się o swoje, dłużnik nie ma powodów do zmartwień. To przedsiębiorca musi walczyć o to, by odzyskać swoje należności.
Co mówi prawo?
To, co jest napisane w ustawie powinno stanowić podstawę naszych działań i to na podstawie zapisów w niej zawartych powinniśmy opierać dalsze działania. Według Art. 34 Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, ,,Koszty działalności egzekucyjnej komornika obejmują:
- koszty osobowe i rzeczowe ponoszone w związku z prowadzoną działalnością egzekucyjną;
- koszty ochrony zajętego mienia i niezbędnej ochrony osobistej oraz ubezpieczenia mienia kancelarii i własnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;
- koszty przejazdów w miejscowości będącej siedzibą komornika, korespondencji, obrotu pieniężnego, przewozu drobnych ruchomości niewymagających transportu specjalistycznego;
- obowiązkowe opłaty na samorząd komorniczy ponoszone zgodnie z przepisami ustawy;
- inne koszty niezbędne do wykonywania czynności egzekucyjnych oraz czynności przewidziane przepisami ustawy, jeżeli nie są pokrywane w trybie określonym w art. 39.”
Jak to wygląda w praktyce?
Obciążenie dłużnika kosztami
Co do zasady, kosztami postępowania egzekucyjnego obciążony zostaje dłużnik. Koszt egzekucji ustalany jest przez komornika (jeżeli oczywiście jest ona przez niego przeprowadzana). Dodatkowo, zgodnie z art. 1025 kodeksu postępowania cywilnego, to właśnie koszty egzekucyjne muszą zostać pokryte w pierwszej kolejności, przed innymi świadczeniami.
Obciążenie wierzyciela kosztami
Występują również sytuacje, w których to wierzyciel ponosi koszty egzekucji. Jest to stosunkowo nowe rozwiązanie, ponieważ zostało wprowadzone w grudniu 2013 r. Ta możliwość oznacza, że – w przypadku morzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela lub w przypadku umorzenia postępowania z mocy prawa w związku z bezczynnością wierzyciela – wtedy to wierzyciel pokrywa wszystkie koszty związane z egzekucją.
Dłużnik może również żądać przeniesienia kosztów postępowania na wierzyciela, jeżeli wykaże, że orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności zostało uchylone. Może tego dokonać również w sytuacji, kiedy orzeczenie zostało zmienione w taki sposób, że niemożliwe jest jego wykonanie, utraciło moc czy też tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności z przyczyn innych niż zaspokojenie wierzyciela.
Zwolnienia z kosztów egzekucji
Istnieje również możliwość, aby obie strony konfliktu zostały zwolnione z ponoszenia kosztów egzekucji. Takie rozwiązanie jest oparte o art. 771 kodeksu postępowania cywilnego.
Zwolnienie z kosztów sądowych przyznane przez sąd podczas postepowania rozpoznawczego może również obejmować postępowanie egzekucyjne. Oznacza to, że w przypadku zwolnienia z kosztów sądowych, nie jest konieczne składanie dodatkowych wniosków o zwolnienie z kosztów egzekucji. Ponadto, zwolnienia z kosztów sądowych może również domagać się osoba fizyczna, która złożyła oświadczenie mówiące o tym, że nie jest w stanie ponieść ww. kosztów bez poważnego uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Zwolnione na mocy ustawy są również organizacje porządku publicznego działające na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W takiej sytuacji zaliczki i inne koszty pokrywa Skarb Państwa, a dokładniej właściwy Sąd Rejonowy.
Zwolnienia z zapłaty zaliczek
Zgodnie z ustawą o komornikach sądowych i egzekucji komornik pobiera od strony, która wniosła o dokonanie czynności, zaliczkę na pokrycie wydatków, przy czym od uiszczenia zaliczki uzależnia on podjęcie czynności egzekucyjnych. Zaliczki pobierane są na m.in.:
- należności biegłych,
- koszty ogłoszeń w pismach,
- koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą
komornika, przechowywania i ubezpieczenia zajętych ruchomości,
- należności osób powołanych na podstawie odrębnych przepisów do udziału w czynnościach,
- koszty działania komornika wybranego przez wierzyciela poza terenem rewiru komorniczego,
- koszty doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lubprzelewem bankowym,
- koszt uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub dokonania zabezpieczenia,
- koszt doręczenia korespondencji, za wyjątkiem kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji bądź postępowania zabezpieczającego.
Zarówno dłużnik jak i wierzyciel mogą być zwolnieni z tych kosztów na podstawie ww. art. 771 kodeksu postępowania cywilnego.