Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) to instytucja wprowadzona 1 stycznia 2010 r. na podstawie nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego. Co warto wiedzieć na jego temat?

Elektroniczne postępowanie upominawcze jest regulowane przepisami rozdziału I działu VIII k.p.c. Zostało wprowadzone jako odrębne postępowanie, mające charakter wezwania do zapłaty w sprawach, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. Nakaz zapłaty wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym ma postać wyłącznie elektroniczną i jest dostępny w systemie teleinformatycznym e-sądu www.e-sad.gov.pl po podaniu unikalnego kodu nakazu.

Jak to wygląda w praktyce? EPU zapewnia nam dochodzenie roszczeń bez  konieczności stawiania się na rozprawach – wszystko możemy załatwić na stronie e-sądu.  Nie wszystkich roszczeń możemy dochodzić w ten sposób, istnieją warunki ograniczające, np. muszą to być kwoty wyrażone w pieniądzu, których 1,25% wartości wynosi przynajmniej 30 złotych.

E-sąd, a sąd tradycyjny

E-sąd, czyli VI Wydział Cywilny Sądu Rejonowego Lublin-Zachód, ma swoją siedzibę w Lublinie. To jedyna  instytucja w Polsce orzekająca w sprawach wniesionych przez internet. Mimo znajdowania się fizycznie w Lublinie, e-sąd obejmuje całą Polskę.

Specyfika jego działań polega na tym, że ogranicza się jedynie do roszczeń pieniężnych.  Kwota ta musi być określona w sposób jasny, wyraźny i zrozumiały, a także konieczne jest by obowiązek zapłaty wynikał bezpośrednio ze wskazanych  przez powoda dokumentów.

Czym zatem różni się postępowanie przed sądem tradycyjnym od elektronicznego postępowania upominawczego przed e-Sądem?

Obie strony postępowania przed e-Sądem posiadają takie same prawa, jak w tradycyjnym postępowaniu sądowym. Powód ma jednak więcej obowiązków, których spełnienie zapewnia wyższy poziom ochrony pozwanego. Obowiązek podawania w pozwie m.in. numerów PESEL lub NIP pozwala na jego jednoznaczne zindywidualizowanie i uniknięcie sytuacji, w której postępowanie mogłoby być prowadzone przeciwko niewłaściwej osobie, tylko ze względu na zbieżność imion i nazwisk lub nazwy.

System EPU weryfikuje pozwanych w rejestrze PESEL, aby sprawdzić czy  jest zgodny z imieniem i nazwiskiem pozwanego oraz czy adres pozwanego jest zgodny z adresem widniejącym w rejestrze PESEL.

E-sąd posiada także mechanizm kontrolny zapobiegający praktyce kilkukrotnego wnoszenia pozwu o to samo roszczenie. Wyklucza to więc sytuacje, kiedy po wycofanym powództwie, (gdy e-Sąd nie  znalazł podstaw ku temu, aby wydać nakaz zapłaty) powód wnosi ten sam pozew po raz kolejny.

Ponadto w elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą być dochodzone jedynie roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu.

Jak korzystać z e-Sądu?

Aby móc korzystać z EPU należy założyć konto w systemie teleinformatycznym e-Sądu i uzyskać certyfikat służący składaniu elektronicznego podpisu – z Centrum Certyfikacji EPU.

Konto zakłada się na stronie www.e-sad.gov.pl i należy postępować zgodnie ze wskazówkami na ekranie. Podczas zakładania konta trzeba podać takie dane jak:

• imiona i nazwisko,
• numer PESEL,
• numer dokumentu tożsamości,
• miejsce urodzenia,
• adres poczty elektronicznej,
• do korespondencji.

Użytkownik musi również wskazać nazwę i hasło do bezpiecznego logowania. Ciąży na nim także obowiązek aktualizowania powyższych danych.

Elektroniczne doręczenia

Należy pamiętać, ze składając pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym równocześnie wyrażamy zgodę na  wyłącznie elektroniczną formę komunikacji z e-Sądem. Oznacza to, że nakazy zapłaty oraz wszelkie postanowienia i zarządzenia wydawane w toku postępowania będą uznane za doręczone z chwilą zalogowania się na konto w e-Sądzie. O oczekujących na doręczenie na koncie użytkownika orzeczeniach powód jest informowany pocztą elektroniczną na adres podany w formularzu rejestracyjnym. Datą doręczenia pisma jest chwila pierwszego zalogowania użytkownika – adresata korespondencji na jego koncie po zamieszczeniu tam doręczanego pisma.  Jeżeli nie nastąpiło prawidłowe zalogowanie – data, w której upływa 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym e-Sądu.

Korzyści wynikające z e-Sądu

Trudno zatem nie dostrzec zalet, jakie zapewnia korzystanie z EPU. Korzyści wynikające z tego rozwiązania to przede wszystkim uproszczenie i obniżenie kosztów postępowania, a także skrócenie czasu wydania nakazu zapłaty. To także odciążenie sądów rozpatrujących sprawy, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. Formularze elektroniczne ułatwiają konstruowanie pozwu. Komunikacja między powodem i e-Sądem odbywa się wyłącznie w drodze elektronicznej, a między pozwanym i e-Sądem w drodze tradycyjnej, chyba że pozwany sam zainicjuje komunikację elektroniczną. W wypadku powoda pisma wniesione w formie tradycyjnej tj. papierowej nie będą wywoływać skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.

Co ponadto?

• niższe koszty postępowania – w zwykłym postępowaniu opłata od pozwu wynosi 5% wartości sporu, w EPU zaś 1,25% (jednak nie mniej niż 30 zł);
• powód nie musi wysyłać do właściwego sądu pozwu wraz z załącznikami w formie papierowej, a jedynie opisać dowody w formularzu internetowym;
• postępowanie w ramach EPU jest dużo szybsze, niż postępowanie przed zwykłym sądem, a nakaz zapłaty można uzyskać już w ciągu kilku dni;
• EPU ułatwia dochodzenie swych roszczeń osobom niepełnosprawnym, gdyż pozew można złożyć bez wychodzenia z domu.

Aby skorzystać z EPU wystarczy mieć dostęp do komputera i Internetu oraz założyć konto użytkownika w systemie teleinformatycznym e-Sądu.