Leasing pozwala na korzystanie z rzeczy będących przedmiotem umowy na dogodnych warunkach przy niewielkim wkładzie własnym. Umowa leasingu jest idealną alternatywą dla standardowego kredytu. Jakie są rodzaje leasingu i co warto o nim wiedzieć?

Umowa leasingu pozwala na czasowe korzystanie z przedmiotu tej umowy w zamian za opłatę w postaci rat leasingowych. Każda taka umowa powinna posiadać formę pisemną pod rygorem nieważności. Ponadto, przy umowach leasingu nieruchomości, w których zaznaczono późniejsze przeniesienie własności, niezbędna będzie forma aktu notarialnego.

Przedmiot umowy

Przedmiotem umowy leasingu mogą być wyłącznie rzeczy materialne: ruchomości i nieruchomości.

Wartości prawne i niematerialne mogą być przedmiotem wyłącznie umów nienazwanych o charakterze umowy leasingu, które regulują ogólne przepisy prawa cywilnego. Prawnie nie jest to jednak umowa leasingu.

Podmioty umowy

• Leasingodawca (finansujący) – przekazuje przedmiot umowy leasingobiorcy. Przedmiot ten jest najczęściej zakupiony przez leasingodawcę od innego podmiotu (zbywającego), rzadziej jest to produkt wytworzony bezpośrednio przez niego. Warto podkreślić, że zawieranie umów leasingu musi być zastrzeżone w zakresie jego działalności. Najczęściej są to więc wyspecjalizowane firmy i banki.
• Leasingobiorca (korzystający) – osoba korzystająca z przedmiotu leasingu. Może to być zarówna osoba prawna, jak i fizyczna. Najczęściej są to jednak spółki prawa handlowego i osoby prowadzące działalność gospodarczą. Leasing dla osób prywatnych nie generuje bowiem korzyści podatkowych, a dana osoba nie jest nawet współwłaścicielem przedmiotu umowy.

Rodzaje umów leasingu

Rata leasingowa składa się z dwóch części:

• kapitałowej o wartości użytkowanego obiektu przypadającego na okres leasingu,
• odsetkowej stanowiącej wynagrodzenie dla leasingodawcy.

Ze względu na podmiot finansujący umowy, wyróżniamy leasing bezpośredni i pośredni. Podmiotem finansującym w leasingu bezpośrednim jest producent danego przedmiotu. Natomiast w przypadku bezpośredniego – wyspecjalizowana firma leasingowa.

Ze względu na charakter umowy wyróżniamy:

• Leasing operacyjny (usługowy) – w przypadku, gdy uprawnionym do dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest leasingodawca. Zawierana jest na okres czasu stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji. Wpłata początkowa i raty leasingowe stanowią w całości koszty uzyskania przechodów leasingobiorcy. Po zakończeniu umowy, leasingobiorca może dokonać zakupu danego przedmiotu za określoną wartość końcową powiększoną o VAT. Umowa musi jednak przewidywać taką możliwość.
• Leasing finansowy (kapitałowy) – leasingobiorca jest uprawniony do dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Podobnie jak w przypadku usługowego, umowa leasingu kapitałowego zawierana jest na określony okres czasu, po upływie którego korzystający może wykupić przedmiot leasingu. Kosztem uzyskania przychodu dla leasingobiorcy jest część odsetkowa ratyleasingowej oraz amortyzacja. Natomiast część kapitałowa jest traktowana jak kapitał przy operacji kredytowej. Ponadto, jest on zobowiązany do zapłacenia podatku VAT za cały okres trwania umowy z góry.
• Leasing zwrotny – dotyczy zarówno operacyjnego jak i finansowego. Można go porównać do korzystniejszej pożyczki pod zastaw. Przedsiębiorca sprzedaje część majątku trwałego firmie leasingowej, a następnie zawiera z nią umowę na ten majątek. Dzięki czemu przedsiębiorca otrzymuje zastrzyk gotówki, przy dalszym korzystaniu z własnego sprzętu. Po wykonaniu umowy leasingu, przedmiot może zostać wykupiony na takich samych zasadach, jak przy standardowej umowie leasingu operacyjnego i finansowego.
• Leasing konsumencki – najmniej popularna forma przeznaczona dla osób prywatnych, nieposiadających własnej działalności. Sama procedura jest dość szybka i uproszczona. Bowiem leasingodawca pozostaje jedynym właścicielem przedmiotu umowy przez cały okres jej trwania.

Rozwiązanie umowy

Prawo do wypowiedzenia umowy przysługuje finansującemu w określonych przypadkach, np. braku spłat rat leasingowych, użytkowania przedmiotu umowy przez osoby trzecie bez zgody leasingodawcy.

Możliwość wcześniejszego zerwania umowy przez korzystającego musi określać umowa, w przeciwnym razie nie ma on prawa od niej odstąpić. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przedmiot leasingu okazał się wadliwy lub niezgodny z umową.

W przypadku utraty przedmiotu umowa wygasa automatycznie.

Każde wypowiedzenie, bez względu na podmiot, który go dokona pociąga za sobą konsekwencje. Wszystkie pozostałe do spłaty raty leasingu muszą zostać uregulowane w pomniejszeniu o dyskonto (korzyści leasingodawcy wynikające z wcześniejszego rozwiązania umowy). Każda firma leasingowa posiada własny wzór obliczana dyskonta, który powinien zostać udostępniony razem z umową. Ponadto, doliczone mogą zostać również koszty dodatkowe, prowizje i kary.